Toen ik een kleine jongen was, schreven mijn ouders wel eens een krantje voor kennissen, vrienden en familie. In dat krantje stond dan bijvoorbeeld hoe mijn broers, zus en ik het op school deden, wat voor avonturen we op vakantie hebben meegemaakt of iets over het hondje dat binnenkort het gezin kwam aanvullen. Het schrijven, vormgeven, drukken en verspreiden kostte natuurlijk wel de nodige moeite, maar internet -laat staan Facebook- bestond nog niet.
Social media zijn, denk ik, in beginsel ontworpen om te doen wat de naam verklapt: makkelijk en eenvoudig sociale contacten onderhouden. Het krantje van mijn ouders bracht een gesprek op gang, omdat de lezers nog meer betrokken raakten met alles wat ons gezin beleefde. De telefoon stond roodgloeiend, want er was altijd wel iemand die op de koffie wilde komen, om nog meer te horen over die leuke items in het krantje. Social media hebben een vergelijkbaar concept, en tegenwoordig staat de telefoon ook nog roodgloeiend maar alleen doordat mensen achter een schermpje zitten scrollen in plaats van met elkaar in gesprek te komen. Laat staan dat mensen door zo’n tijdlijn bij elkaar op de koffie komen. Social media doet dus niet wat het eigenlijk zou moeten doen.
Brouwers maken wort, een zoete vloeistof van water en graan. De zoetigheid komt van twee soorten suikers, vergistbare en niet vergistbare suikers. De verhouding daartussen verschilt per recept en maakt het verschil tussen een heel droog en doordrinkbaar bier, of juist een zoet en volmondig bier. En de hoeveelheid vergistbare suikers bepaalt ook hoeveel alcohol er in het bier komt. De gist maakt van de vergistbare suikers immers drie producten; alcohol, koolzuur en smaak. De niet vergistbare suikers laat hij met rust, de gist kan ze eenvoudigweg niet opeten. Je zou kunnen zeggen dat een bierbrouwer door het maken van die twee verschillende soorten suikers een opdracht voor de gist maakt. ‘Dit gedeelte van de suiker mag je om gaan zetten en dat andere gedeelte blijf je van af.’ En de gist houdt zich daar keurig aan.
Na de vergisting moet het jonge bier altijd nog rijpen om goed op smaak te komen. Ik vergelijk het altijd met de pan stoofvlees of erwtensoep, die is nóg lekkerder na een nachtje rust in de koelkast. Alle smaken hebben de tijd gehad om goed op elkaar in te trekken. Tijdens het bierbrouwproces en de vergisting hebben er miljoenen scheikundige reacties plaatsgevonden. Tijdens het lageren van het jonge bier heeft de gist de tijd om bijproducten en smaken weer op te ruimen en kunnen de smaken zich gaan zetten. Sommige brouwers kiezen er voor om gedurende die lagering nog eens hop, voor extra aroma’s, toe te voegen.
Misschien heb je op een social wel eens zo’n filmpje gezien waarbij bier op volle kracht uit een lagertank gespoten komt. Het fenomeen heet hopcreep. Sommige hopsoorten brengen een enzymatische werking, een soort versterker, in gang. Hierbij worden de niet vergistbare suikers in stukken gebroken. Stukken die de gist wél kan opeten. Zo braaf als dat die gist is, doet ie dat ook met extra alcohol en koolzuur als gevolg. De samenwerking tussen de extra hop en de gist doet dus niet wat het eigenlijk zou moeten doen. Het jonge bier wordt daardoor -letterlijk en figuurlijk- een hopbom. Het bier explodeert uit de tank en de brouwer moet eerst aan een flinke schoonmaakklus beginnen voordat hij naar het café kan.
Het Nederlandse café komt uit het Frans, waarin het zowel de drank als koffiehuis kan betekenen. De oorsprong van het woord ligt in het Arabisch, waar het ‘versterker’ betekend. De eerste Europese cafés ontstonden in de 17de eeuw. Daar werd vooral koffie gedronken, maar door de jaren heen veranderde het café naar een sociale ontmoetingsplaats met een diversiteit aan verschillende dranken. Bier niet uitgezonderd uiteraard. Echter is de drank altijd slechts een versterker gebleven. Sociaal, in gesprek en zonder anoniem achter een schermpje te zitten. O, en trouwens… Zelfs in een goed biercafé staat de koffie altijd klaar.
.jpg)
Richard Moerkerk is de vaste columnist van De Cafékrant, internationaal biersommelier en eigenaar van De BierBasiliek. Iedere maand publiceert hij een inspirerende column. Ontdek ook de fascinerende wereld van bier met Richard Moerkerk in zijn boek 'Bier als de vrouw van mijn dromen', waarin hij grappige anekdotes, leerzame weetjes en heerlijke bierrecepten deelt.
Blijf op de hoogte!
Eén keer per week het actuele en relevante cafénieuws in je mailbox? Schrijf je hier in voor onze digitale nieuwsbrief en blijf op de hoogte.
