In Oostenrijk is er een gemeente waar opvallend vaak de plaatsnaamborden werden gestolen. Wellicht als een herinnering voor in de slaapkamer, op de borden stond ‘Fucking’. Een souvenir in de vorm van een bierkrüge, een stenen bierpul met de opdruk van het plaatselijke biermerk Fucking Hell zou mij meer geschikt lijken - niet voor in de slaapkamer natuurlijk - maar deze waren gewoon te koop.
Nu is het jatten van bierglazen om een onverklaarbare reden nog steeds in trek, echter het ontvreemden van de plaatsnaamborden was zo populair dat de plaatsnaam inmiddels is gewijzigd naar Fugging.
Zo’n bierkrüge, met of zonder Fucking Hell, wordt ook wel een bierstein of kortweg stein genoemd. Het zijn traditionele bierpullen van een halve of een hele liter, gemaakt van hout, kristal of porselein. Een stein wordt dikwijls versierd met tekeningen (doorgaans niet van Fucking) en een tinnen deksel maakt het helemaal af. Een bierstein is ideaal om ondergistende biersoorten als Helles (Fucking Hell, yeah!), Zwickel of een Rauchbier uit te drinken. Ook doet een bovengistende weizen het natuurlijk goed in zo’n kei van een pul. Of wat dacht je van steinbier in een bierstein?
In het brouwproces wordt een pap van water en granen in etappes verwarmd. Je zou een brouwketel met die pap - of in bierbrouwjargon maisch - direct boven een vlam of vuur kunnen hangen, maar zeker naarmate de brouwketel groter is, zal de warmte moeilijk gelijkmatig verdelen. Als erwtensoep aanbrandt gebeurt dat altijd op de bodem van de pan, niet bovenin. Bij de maisch gebeurt dat natuurlijk net zo. Het voordeel van een brouwketel direct verhitten is dat er een Maillardreactie ontstaat. Daarbij worden eiwitten en suikers omgezet in kleur en smaak, zoals bij het korstje van gebakken brood. In een brouwsel zorgt de Maillardreactie voor een rijke en diepe karamelachtige graansmaak. Maar als er te veel Maillard plaatsvindt, dan brand “de soep” aan. Fucking Hell…
Sinds 1841 werd de stoommachine geïntroduceerd in Nederlandse brouwerijen. De stoom zorgt voor een egale warmteverdeling en daardoor is aanbranden van de maisch onmogelijk. Dat scheelt een hoop gescheld in de brouwerij. Het predicaat ‘stoombierbrouwerij’ was dan ook voor velen een synoniem voor kwaliteitsbieren. Tegenwoordig worden de meeste brouwketels nog steeds verwarmd met stoom, alleen hebben e-boilers het verbranden van steenkool en aardgas verdrongen.
Terug naar Fucking. Eeuwenlang werd er in Oostenrijk bier gebrouwen met stenen. De stenen werden gloeiendheet gemaakt in een open houtvuur, waarna ze in houten kuipen met de maisch gedompeld werden. Door deze andere maar zeer directe manier van verwarmen wordt niet alleen het zetmeel uit het graan omgezet in suikers, maar karamelliseren die suikers ook meteen. Maillard tot de max! De smaak van dit soort bieren is automatisch behoorlijk karamelachtig, rokerig en afhankelijk van de manier van vergisten wat meer moutig of fruitig. En dat is steinbier. Niet te verwarren met een bierstein. Daar drinken we uit. Ogen dicht en genieten. Fucking Hell!
.jpg)
Richard Moerkerk is de vaste columnist van De Cafékrant, internationaal biersommelier en eigenaar van De BierBasiliek. Iedere maand publiceert hij een inspirerende column. Ontdek ook de fascinerende wereld van bier met Richard Moerkerk in zijn boek 'Bier als de vrouw van mijn dromen', waarin hij grappige anekdotes, leerzame weetjes en heerlijke bierrecepten deelt.
Blijf op de hoogte!
Eén keer per week het actuele en relevante cafénieuws in je mailbox? Schrijf je hier in voor onze digitale nieuwsbrief en blijf op de hoogte.
![[Onderzoeksresultaten] Digitale kansen voor cafés: waar staan we nu en wat levert het op?](https://cloud01.topsite.nl/hospitality-management.nl/news/34091/schermafbeelding20250826104949641-64876_340x200_fit.jpg)
![[Bundel] Investeren in keukenapparatuur: bespaar op energie, tijd en kosten](https://cloud01.topsite.nl/hospitality-management.nl/news/33997/4-64673_340x200_fit.png)
