Er is een nieuwe paus, maar de Trappistenkloosters lopen leeg. Dat kardinaal Robert Francis Prevost als paus de naam Leo XIV vind ik grappig, maar dat komt omdat ik de gehele wereld door mijn bierbril aanschouw. Die halve Leo…
Het gaat me nu alleen even niet om de kwantiteit, maar om de kwaliteit. De Trappisten kennen we, uiteraard, van hun bieren, maar in deze specifieke kloosters worden veel meer producten gemaakt. Met name kaas wordt veel geproduceerd, misschien is dat wel de reden dat bier en kaas van oudsher als ideale bier en spijs combinatie gezien wordt.
Trappist is een naam voor de volksmond, officieel heet deze stroming de kloosterorde van de Strikte Observantie der Cisterciënzers. Het is een denkrichting ontstaan in de zesde eeuw en voortgekomen uit de regels van Benedictus. Enkele kloosterlingen vonden dat er te ruim werd omgegaan met de leefregels van Benedictus en besloten zich toe te leggen op het strikt naleven van dit regime. Dat hield onder meer in dat het eten van vlees werd afgezworen en het levensmotto ‘Ora et labora’ - bid en werk - werd. Logisch dus dat die combinatie van bier en kaas ontstond. Paus Alexander VII erkende de strikte orde, waarmee het een officieel een onderdeel van de Rooms-Katholieke Kerk is.
Trappistenbier is geen bierstijl, hoewel dat nog wel eens gedacht wordt. Het bier dat de Trappisten brouwen dient wel aan een aantal regels te voldoen om de naam Trappist te mogen dragen. Het bier moet binnen de muren van de abdij, of in de directe omgeving ervan, gebrouwen worden. Het bier mag met hulp van, of door, leken gebrouwen worden, maar wel altijd onder toezicht van de monniken van die Strikte Observantie der Cisterciënzers. En tenslotte is het belangrijk dat (een deel) van de opbrengst van het bier geschonken - haha, woordgrapje - wordt aan een liefdadigheid.
Zo kan het dus makkelijk dat Trappisten blond bier, dubbels, tripels of, bij wijze van spreken, I.P.A. brouwen. Doordat de monniken zo strikt hun motto ‘Ora et labora’ naleven zijn hun bieren vaak van zeer hoge kwaliteit. Dat betekent niet dat er geen ruimte is voor vernieuwing, het Trappistenbier Orval is daar het levende bewijs van. Dit bier wordt al sinds jaar en dag gedryhopt, een techniek die vooral de laatste jaren pas weer alom populair is bij craft-brouwerijen. Maar over het algemeen hebben Trappistenmonniken niet heel veel behoefte om te vernieuwen. En gelijk hebben ze. Ze hebben wel wat anders aan hun hoofd. Bid en werk. Gewoon kwalitatief heel goed bier maken.
Nederland kent een vijftal Trappistenkloosters, waarvan er twee bieren brouwen. Dat zijn de Abdij O.L.V. van Koningshoeven, bekend van de La Trappe bieren, en Abdij Maria-Toevlucht, dat in brouwerij De Kievit de Zundert bieren maakt. Maar zoals gezegd wordt het steeds stiller in de kloosters. Sterker nog, de laatste zes monniken van de Abdij Maria-Toevlucht verhuizen en de abdij houdt op te bestaan. De bieren van brouwerij De Kievit zullen dus het predicaat Trappist verliezen. Hetzelfde is nog niet zo heel lang geleden ook al bij het Belgische Achelse Kluis gebeurd.
In het Nederlandse brouwlandschap verdwijnen meerdere brouwerijen, meestal omdat vernieuwende brouwers het hoofd niet boven water kunnen houden. Dat met het stoppen van abdijen de brouwerijen niet per se hoeven te stoppen bewijst de Achelse Kluis. Het assortiment bieren is daar sinds het verliezen van het Trappistenlogo alleen maar gegroeid. Belangrijk is wel dat de bierliefhebber niet schijnheilig moet doen en blijft genieten van klassieke, maar kwalitatief hoogstaande bieren. Ook als het nieuwe er vanaf is. Dan is het alleen nog maar te hopen dat brouwerij De Kievit voort blijft bestaan en bidden dat de kwaliteit ongenaakbaar blijft.
Blijf op de hoogte!
Eén keer per week het actuele en relevante cafénieuws in je mailbox? Schrijf je hier in voor onze digitale nieuwsbrief en blijf op de hoogte.
